انتخابات - قسمت سوم ( بررسی انتخابات یازدهم ریاست جمهوری )

در دو قسمت قبل بیشتر به مباحث تئوریک انتخابات در ایران پرداختم و در این پست قصد دارم کمی عملیاتی تر به انتخابات یازدهم ریاست جمهوری بپردازم ، این دوره از انتخابات که با شعار حماسه سیاسی مشخص گردیده از همان ابتدا با خیل عظیم احساس تکلیف کنندگان همراه بود ، عده ای از همان ابتدا رد صلاحیتشان به دلیل همسویی با آشفته طلبان انتخابات 88  و جهت گیری های رادیکال محرز بود .

سر انجام با حماسه سیاسی شورای نگهبان هشت نفر از آنها تایید صلاحیت شدند ، اگر نگاهی به افراد تایید صلاحیت شده بیندازیم می بینم که چند نفر از آنها عملاً شانسی برای کسب آراء ندارند ، علی الخصوص در جناح اصولگرا به دلیل تعدد چهره ها آراء شکسته شده و منحصر به چند چهره خاص تعدادی را به حاشیه رانده است ، که کناره گیری آقای حداد عادل را میتوان با این رویکرد بهتر ارزیابی کرد ، البته کناره گیری آقای باقری لنکرانی به نفع آقای جلیلی نیز در این حوزه قابل بررسی است.

البته این تعدد نامزدهای اصولگرا با توجه به رویکرد آنها در حوادث سال 88 و مواضع همسو با اکثریت جامعه امر بعیدی نبود ؛ ولی همین امر خود به نفع نامزد های اصلاح طلب شد که راحتر بتوانند بین خودشان به اجماع برسند ، مثلاً با کناره گیری آقای عارف کار برای آقای روحانی راحتر شد ، البته نباید از این نکته غافل شویم که این دوره برای اصلاح طلبان کمی کار دشوار تر از دوره قبل خواهد بود به چند دلیل عمده :

1- اول اینکه اکثریت اصلاح طلبان به دلیل ناکامی در انتخابات 88 و حوادث پس از آن دچار سرخوردگی شده اند و حضور در انتخابات را معادل پایمال شدن آرمانهای دوره گذشته خود می بینند ( به درستی یا نادرستی این آرمانها فعلاً کار نداریم ) .

2-  مشکل دیگر اصلاح طلبان حضور محمد باقر قالیباف به عنوان شهردار تهران و به نظر من دارنده بیشترین تعداد آراء از شهر تهران در انتخابات 24 خرداد است زیرا با توجه به تحقیقات میدانی که از شهر تهران به عمل آوردم اکثریت مردم این شهر از عملکرد محمد باقر قالیباف در شهرداری تهران رضایت داشتند ، و این امر بدون شک آراء  بسیاری از اصلاح طلبان تهران را به سمت قالیباف هدایت می کند . تهران به عنوان مهمترین مرکز کسب آراء اصلاح طلبان در چند دوره اخیر بوده است ، زیرا شعار های آنان در آنجا خوب به فروش می رود .

3- مشکل دیگر اصلاح طلبان عدم همخوانی شرایط سیاسی و امنیتی منطقه با شعار های آنان است ، وضعیت منطقه با توجه به جنگ در سوریه ، حملات تروریستی در عراق ، پاکستان و افغانستان و بحران های سیاسی در لبنان ، ترکیه ، بحرین ، لیبی و ... تهدید حمله اسرائیل به ایران و واکنش های جهانی به پرونده هسته ای کشورمان و شرایط  اقتصادی جامعه وضعیت را به گونه ای رغم زده که اصلاحات نتواند آرمانهایش را به اجرا در آورد ، و شعار های آنان زیاد خریداری نداشته باشد .

4- مشکل دیگر اصلاح طلبان نداشتن یک کاندیدا با چهره کاریزماتیک است ، حسن روحانی آنچنان جاذبه ای برای اصلاح طلبان ندارد حمایت برخی از آنان در چند روز اخیر از آقای روحانی بیشتر بر مبنای استراتژی دیو و دلبر قابل تعریف است ، البته اگر حسن روحانی به نفع عارف کنار می رفت می شد وضع بهتری برای اصلاح طلبان تصور کرد .

در این بین شرایط اصولگرایان کمی راحت تر از اصلاح طلبان است ، تنها نقطه سیاه پرونده آنان عملکرد ضعیف دولت احمدی نژاد در کنترل بازار و اقتصاد بوده که آن را نیز با گفتن این جمله که آقای احمدی نژاد به عنوان کاندیدای مستقل در دو دوره گذشته وارد عرصه سیاست شده از خود تبرئه کردند . به هر حال آنچه مشخص است مهمترین چالش اصولگرایان عدم اجماع بین آنهاست که باعث شده پیش بینی کسب اکثریت آراء  برای نامزد های آنان کمی دشوار شود . مثلاً آقای ولایتی میتوانست به نفع سعید جلیلی که بر اساس آخرین خبر های رسیده گوی سبقت را از سایر اصول گرایان ربوده کنار بکشد تا بدنه اصولگرایان به نفع سعید جلیلی وارد عمل شوند ، که متاسفانه نه تنها اینگونه نشد بلکه در مناظره سوم این دو نفر حسابی از خجالت هم در آمدند . و این امر شرایط سعید جلیلی را برای کسب اکثریت آراء اصولگرایان علی الخصوص در بدنه آن کمی دشوار کرد ، البته نباید از حمایت و نقش آفرینی بازیگران میانی در این بین غافل شد .

در کل آنچه در انتخابات فردا مشخص است کشیده شدن آن به دور دوم است ، که به نظر من قالیباف به دلیل داشتن سابقه اجرایی مثبت در شهرداری تهران بیشتر میتواند نظر رای دهندگان را به خود جلب کند و یکی از کسانی خواهد بود که به دور دوم می رود و نفر دیگر نیز یکی از بین سعید جلیلی و روحانی خواهد بود  .